Kant kiezen: wanneer mensen onpartijdig zijn bij narcistisch misbruik
- Sandra Peeters
- Feb 25
- 3 min read
Updated: Feb 25
Een van de moeilijkste aspecten van het overleven van narcistisch misbruik is beseffen dat mensen die je ooit vertrouwde je verhaal in twijfel kunnen trekken of weigeren partij te kiezen. Ze zien de misbruiker als charmant en gaan ervan uit dat de waarheid ergens in het midden ligt. In plaats van manipulatie te herkennen, houden ze vast aan het idee dat "er twee kanten aan elk verhaal zijn."
Als slachtoffer kan dit je ernstig doen twijfelen aan jezelf. Maar laten we duidelijk zijn: niemand kiest ervoor om het slachtoffer van misbruik te worden. Niemand vraagt om valse beschuldigingen of karaktermoord. Toch blijven veel omstanders neutraal omdat het makkelijker is dan een manipulator confronteren.

Het is eenvoudiger om te geloven dat het slachtoffer ergens zelf ook heeft bijgedragen aan de positie waarin hij of zij zich bevindt, dan om het karakter van een vertrouwd persoon in twijfel te trekken. En deze aarzeling schaadt het slachtoffer. Wanneer mensen weigeren stelling te nemen, geven ze de misbruiker vrij spel en wordt het slachtoffer monddood gemaakt. De misbruiker ontloopt de gevolgen en het slachtoffer blijft geïsoleerd achter, twijfelend aan zijn of haar realiteit. Dit kan net zo schadelijk zijn als het misbruik zelf.
Langdurig narcistisch misbruik maakt mensen kapot. Het tast het zelfvertrouwen aan en laat slachtoffers vaak emotioneel en fysiek uitgeput achter. Bovendien kunnen ze worstelen met gezondheidsproblemen en persoonlijke tegenslagen. Misbruikers gebruiken deze kwetsbaarheden om hun slachtoffers nog verder in diskrediet te brengen en hen af te schilderen als "instabiel" of "onbetrouwbaar," waardoor anderen de ervaringen van het slachtoffer gemakkelijker afwijzen. In plaats van steun te bieden aan de slachtoffers zal de samenleving eerder een oordeel vellen en uitsluiten.
Zelfs als iemand je niet volledig gelooft, kan die persoon nog steeds naar je luisteren. Iemand steunen betekent niet dat je blindelings alles moet aannemen (of kant kiezen)—het betekent medeleven tonen. Ruimte bieden voor iemands ervaring betekent zonder oordeel luisteren, zonder te veronderstellen dat deze persoon overdrijft, en zonder zijn of haar pijn direct af te wijzen. Twijfel is normaal, maar iemand de kans geven gehoord te worden is krachtig. Ik heb uit eigen ervaring geleerd hoe helend het is wanneer iemand écht luistert zonder je pijn in twijfel te trekken.
Steun kan ook uit onverwachte hoek komen. Soms bieden mensen die je eerder niet als naasten beschouwde een luisterend oor. Hun mildheid kan verrassend veel betekenen en laat zien dat empathie niet afhangt van hoe lang je iemand kent, maar van er voor je te zijn.
Je hoeft mensen niet volledig uit je leven te bannen, maar groei betekent vaak dat je sommige relaties ook gewoon ontgroeit. Herstel brengt helderheid, en je kunt beseffen dat bepaalde mensen niet langer bij je waarden passen. Hen loslaten is geen verlies; het creëert ruimte voor gezondere, meer vervullende relaties. Tegelijkertijd kunnen nieuwe mensen in je leven komen, mensen die je oprecht steunen en begrijpen.

Niet iedereen kan het aan om diepe emotionele steun te bieden, maar dat betekent niet dat ze volledig uitgesloten moeten worden. Het draait om begrijpen wie je kunt vertrouwen en de rol die je deze mensen in je leven toevertrouwt daarop aanpassen. Kies interacties die voor jou veilig en gezond aanvoelen.
Laat oppervlakkige indrukken je oordeel niet vertroebelen. Ware integriteit draait niet om hoe iemand overkomt, maar om hoe ze anderen behandelen wanneer er niemand kijkt.

